Het was al te zien in de Renine jaarrapportage over 2016: het aantal nieuwe patiënten dat nierfunctievervangende behandeling nodig heeft, neemt af. In 2017 daalde dit aantal verder tot 1829 personen. Het aantal mensen dat in 2017 behandeld werd met een vorm van nierfunctievervangende therapie (niertransplantatie of dialyse), steeg licht tot 17.531. Het grootste deel van deze mensen (11.305) heeft een functionerende donornier. Die nier is in 51% van de gevallen afkomstig van een levende donor.
Een algemene conclusie die we uit de jaarrapportage over 2017 kunnen trekken, is dat de situatie stabiliseert. Nederland zet sterk in op niertransplantatie, in het bijzonder levende donorniertransplantatie. De uitstroom uit deze groep was in 2017 minder dan de instroom. Daardoor neemt het aantal mensen dat een werkende donornier heeft nog toe. Of deze stabilisatie en de neiging tot daling van de instroom veroorzaakt worden door de aandacht voor preventie van nierschade kan nog niet worden beoordeeld. Het aantal nieuwe patiënten van 75 jaar en ouder lijkt ook duidelijk af te nemen. Was er eerder sprake van een soort ‘inhaaleffect’ bij deze groep? Of wordt er mede door de richtlijn Nierfunctievervangende behandeling, wel of niet? vaker afgezien van het starten van dialyse? Dan zou er een toename te zien moeten zijn van conservatieve c.q. palliatieve behandeling. Helaas wordt ‘behandeloptie’ nog niet geregistreerd in Renine. Daar gaan we de komende jaren aan werken.
Iets anders dat opvalt in de jaarrapportage 2017 is de praktijkvariatie: de verschillen tussen dialysecentra. Zo blijken er verschillen te bestaan in het deel patiënten dat thuisdialyse doet en het deel patiënten dat zonder voorafgaande dialyse een niertransplantatie ondergaat, ook wel preëmptieve niertransplantatie genoemd. Een aantal centra scoorde op dit punt hoger dan het landelijk gemiddelde, maar er waren ook centra die lager scoorden. Nefrovisie en de sectie Registratie van de NFN zullen aandacht besteden aan de oorzaken van deze verschillen. Het is belangrijk om te weten of deze worden veroorzaakt door niet-beïnvloedbare karakteristieken van de patiënten zelf (wel of niet geschikt voor thuisdialyse of transplantatie) of door verschillen in werkwijze in de verschillende centra.
De Renine jaarrapportage, die sinds het registratiejaar 2014 weer jaarlijks wordt uitgegeven, geeft een interessant beeld van nierfunctievervanging in Nederland. Ze levert ook aanknopingspunten op om de komende jaren dieper op in te gaan, met als doel de zorg voor alle mensen die in Nederland nierfunctievervangende behandeling nodig hebben te verbeteren.
Frans van Ittersum
Voorzitter sectie Registratie NFN
Link naar Jaarrapportage Renine 2017 (opent in nieuw venster)