In 2015 is besloten tot herziening van het HKZ-certificatieschema Dialysecentra. Dit besluit is gebaseerd op de volgende overwegingen.
- De nieuwe norm ISO 9001:2015. De HKZ-norm is gekoppeld aan deze norm. Dat betekent dat zowel het HKZ-schema als de op basis hiervan uitgegeven certificaten omgezet zullen moeten worden. Dit dient te gebeuren binnen een overgangstermijn van drie jaar, te rekenen vanaf de verschijningsdatum van de ISO-norm (18 september 2015).
- In 2012 is een separate veiligheidsmodule voor zelfstandige dialysecentra ter beschikking gekomen. Dit had tot gevolg dat er aan de borging van het VMS van zelfstandige dialysecentra meer eisen werden gesteld dan aan het VMS van centra die zijn ingebed zijn in een ziekenhuisbreed VMS. Bij de herziening van het HKZ-schema kan die ongelijkheid worden opgeheven. De veiligheidsnormen worden dan weer een integraal onderdeel van het certificatieschema.
- De trend is dat dialysecentra naar een meer ‘lean’ kwaliteitsmanagementsysteem toe willen. Het certificatieschema moet daarbij aansluiten. De nieuwe normen zullen niet zozeer gericht zijn op het ‘hoe’ (beschrijving van processen), maar meer op het ‘wat’, de outcome volgens objectieve maatstaven van kwaliteit. Het gevolg daarvan zal zijn:
- normering op hoofdlijnen, meer ruimte in de normering voor de professional
- vermindering van de administratielast
- een kwaliteitssysteem dat leren en verbeteren ondersteunt.
- Het patiëntenperspectief moet duidelijker tot uiting komen in het HKZ-schema. In de nieuwe norm zal een link gelegd worden naar:
- patiëntgerelateerde uitkomsten en registraties
- Consumer Quality index (CQi) als instrument voor patiëntervaringen.
Scope van de herziening
Het huidige HKZ-schema kent negen rubrieken. De eerste drie zijn dialysespecifiek (normen voor het primaire proces):
- Plan: afspraken over zorgverlening
- Do: uitvoering van zorgverlening
- Check and act: meten, analyseren en verbeteren.
De algemene normen voor het kwaliteitsmanagementsysteem van dialysecentra bevinden zich in de rubrieken 4 tot en met 9:
- Beleid en kwaliteitsmanagementsysteem
- Medewerkers
- Actueel houden van zorgverlening
- Werkomgeving en materiaal
- Inkoop en uitbesteding
- Documenten
De scope van de herziening met inbreng van professionals en patiënten richt zich op de dialysespecifieke rubrieken 1 tot en met 3; de herziening van de rubrieken 4 tot en met 9 vindt op HKZ-niveau plaats.
Herziening rubriek 1 tot en met 3
De herziening bestaat uit de volgende fasen.
- Inventarisatie van de gewenste veranderingen van de normen en opstellen eerste concept.
- Toetsen of het eerste concept kan rekenen op draagvlak bij professionals en patiënten.
- Nagegaan wordt of de certificerende instelling op basis van het concept en de regels voor toetsing een betrouwbare en reproduceerbare beoordeling kan uitvoeren. Tevens wordt nagegaan of de norm begrijpelijk, leesbaar en goed toepasbaar is voor de dialysecentra.
- Inhoudelijke goedkeuring van de nieuwe norm plus het reglement voor toetsing en het verkrijgen van een breed draagvlak voor de nieuwe norm. Dit vindt plaats in een ‘brede’ werkgroepvergadering.
- Afronding herziening:
- Formele acceptatie door het College van Deskundigen HKZ en de Raad voor Accreditatie
- Redactie, vormgeving en publicatie.
Stand van zaken
Inmiddels zijn de fasen 1 tot en met 3 van de herziening doorlopen. Vertegenwoordigers van alle beroepsgroepen in de nefrologie, de patiëntenvereniging, certificerende instellingen, de Plenaire Visitatie Commissie (PVC) en de Inspectie voor de Gezondheidszorg zijn uitgenodigd voor de vergadering van de brede werkgroep op woensdag 20 januari 2016. Als de werkgroep positief besluit, dan is de afronding van de herziening nog een kwestie van één à twee maanden.
Voornaamste wijzigingen ISO 9001:2015 ten opzichte van ISO 9001:2008
- De norm sluit beter aan bij de eisen van risicomanagement.
- Er ligt minder nadruk op het beschrijven van processen en procedures.
- Een kwaliteitshandboek is geen eis meer.
- Gevraagde documenten en registraties zijn afhankelijk van de uitkomsten van de risicoanalyse.
- Kwaliteitsnormen worden organisatienormen waarvoor het management rechtstreeks verantwoordelijk is. Meer verantwoordelijkheid voor het management dus voor kwaliteit en cultuur.
Tot slot
In volgende nieuwsbrieven zullen wij u op de hoogte houden van de voortgang van de herziening en zullen wij u nader informeren over de consequenties van het nieuwe schema voor de dialysecentra en de overgangsregeling die zal gelden.
Vragen kunt u stellen aan Hennie van IJzerloo.